10 فیلم گاسپار نوئه ای

گاسپار نوئه در ایران
دعوت از گاسپار نوئه برای سفر به ایران
دی 5, 1399
زندگی نامه گاسپار نوئه
زندگی نامه گاسپار نوئه به فارسی
دی 5, 1399
گاسپار نوئه در ایران
دعوت از گاسپار نوئه برای سفر به ایران
دی 5, 1399
زندگی نامه گاسپار نوئه
زندگی نامه گاسپار نوئه به فارسی
دی 5, 1399
نمایش همه

10 فیلم گاسپار نوئه ای

PARIS, FRANCE - APRIL 06: Director Gaspar Noe is photographed for Self Assignment on April 6, 2010 in Paris, France. (Photo by Francois Berthier/Contour by Getty Images)

فیلم های گاسپار نوئه آن چنان منحصر به فرد هستند که نام بردن از اثری خاص که به طور کامل مشابه آثار او باشد کاری غیر ممکن است. اما می توان از فیلم هایی یاد کرد که قبل یا بعد از هر یک از فیلم های گاسپار نوئه ساخته شده باشند و از لحاظ تکنیکی یا محتوایی دارای شباهت هایی با فیلم های ساخته شده توسط گاسپار نوئه باشند. در ادامه قصد داریم 10 مورد از چنین فیلم هایی را فهرست کنیم و توضیح مختصری راجع بشان و علت اینکه در این فهرست قرار گرفته اند را توضیح بدهیم. فیلم هایی که در ادامه راجع بشان خواهید خواند یا از بعد محتوایی با فیلم های گاسپار نوئه شباهت دارند و یا از بعد تکنیکی (و یا هر دو) و به ترتیب سال اکرانشان فهرست شده اند.

 

1- من کوبا هستم (Soy Cuba) 1964

من کوبا هستم (یا عنوان انگلیسی I am Cuba) فیلمی ست به کارگردانی میاخائیل کازوتوف (Mikhail Kalatozov) کارگردان روسی در سال 1964. این فیلم اثری شوروی-کوبایی ست که در چند اپیزود به مسائل و مشکلات مردم کوبا پیش از انقلاب کوبا به رهبری فیدل کاسترو در سال 1959 می پردازد. این فیلم اثری کاملن سیاسی ست و می توان آن را نوعی پروپاگاندای کومونیستی به حساب آورد، اما این چیزی نیست من کوبا هستم را به یک فیلم گاسپار نوئه ای تبدیل کرده؛ بلکه این فیلمبرداری و تدوین من کوبا هستم است که ما را به یاد آثار گساپار نوئه می اندارد.

فیلم I am Cuba پر از صحنه های دارای حرکات آکروباتیک دوربین است. دوربین مانند یک روح در میان شخصیت های فیلم حرکت می کند و از موقعیتی به موقعیت دیگر می رود. شاید اگر فیلم برداری خاص من کوبا هستم وجود نداشت این فیلم در حد یک کار تبلیغاتی ساده و سطحی باقی می ماند، اما وجود این موضوع عاملی ست که سبب شده حتا خود گاسپار نوئه از من کوبا هستم را به عنوان یکی از آثار مورد علاقه اش یاد کند.

 

2- در قلمرو احساسات (In the Realm of Senses) 1976

در قلمرو احساسات (با عنوان اصلی 愛のコリーダ) فیلمی ژانپنی ست به کارگردانی ناگیسا اوشیما (Nagisa Ōshima) در سال 1976. تماشای این فیلم برای طرفداران فیلم های گاسپار نوئه واقعن حیرت انگیز خواهد بود، چراکه غیر قابل بار است که چطور کارگردانی در دهه ی 70 میلادی در کشوری سنتی مانند ژاپن می توانسته چنین آثری با درون مایه ی گاسپار نوئه ای بسازد. داستان در قلمرو احساسات در دهه ی 30 میلادی ژاپن می افتد و تجربیات نا متعارف زن و مردی را به تصویر می کشد. پایان عجیب این فیلم باعث می شود تا باور نکنیم تمام داستان در قلمرو احساسات در واقعیت اتفاق افتاده است.

فیلم In the Realm of Senses به خاطر صحنه های بی پرده ی جننسی اش در ژاپن مجوز پخش نگرفت و بسیاری از هم وطن های اوشیما به اروپا سفر می کردند تا این فیلم را تماشا کنند. اما نکته ی جالب تر این است که این فیلم حتا در اسپانیای اروپائی نیز تحریم شد. جامعه ی آن زمان ظرفیت پذیرش در قلمرو احساسات را نداشت، درست همانطور که جامعه ی امروز ما ظرفیت پذیرش فیلم عشق (Love) گاسپار نوئه را ندارد.

 

3- راننده تاکسی (Taxi Driver) 1976

راننده تاکسی به کارگردانی مارتین اسکورسسی (Martin Scorsese) اثری کاملن شاخته شده برای علاقه مندان به سینما ست. از آنجا که گاسپار نوئه در دسته ی سینماگران کمتر شناخته شده قرار می گیرد بدیهی ست اکثر افرادی که به آثار گاسپار نوئه علاقه دارند از قبل راننده تاکسی را دیده باشند، اما اهیمت و شباهت بی نظیر این فیلم به آثار گاسپار نوئه (خصوصن فیلم تنها در برابر همه / Seul Contre Tous) باعث می شود تا در اینجحا به این فیلم بپردازیم.

گاسپار نوئه عاشق فیلم راننده تاکسی و کاراکتر تراویس بیکل است. این علاقه به حدی ست که حتا تا به امروز گاسپار نوئه به سبک تراویس بیکل پیراهن چهارخانه می پوشد! وی فیلم تنها در برابر همه (I Stand Alone / Seul Contre Tous) را با الهام از فیلم راننده تاکسی ساخت. در واقع قصاب تنها و طرد شده ی تنها در برابر همه نسخه ی فرانسوی تراویس بیکل در فیلم راننده تاکسی ست.

 

4- ترس (Angst) 1983

ترس فیلمی ست به کارگردانی جرالرد کارگل (Gerald Kargl) در سال 1983. این فیلم ماجرای قاتلی را روایت می کند که از زندان آزاد می شود و مجددن دست به قتل های فجیعی می زند. گاسپارن نوئه از این فیلم به عنوان یکی از فیلم های تاثیرگذار بر آثارش یاد کرده است. به احتمال زیاد این تاثیر بیشتر در فیلم بازگشت ناپذیر (Irreversibe) نمود پیدا کرده است؛ چرا که این فیلم نیز درباره ی قتل و خشونت است. اما فرار تر از بعد محتوایی می توان اذعان کرد که فیلم Angst از لحاظ تکنیکی بیشترین تاثیر را بر گاسپار نوئه گذاشته است. در این فیلم تصوایر هوایی و حرکات آکروباتیک دوربین به بحوی وحود دارند که می توان ادعا کرد الگوی گاسپار نوئه در فیلمبرداری و تدوین عجیب و خاص بازگشت ناپذیر بوده اند.

 

5- دهان ژان-پییر (La Bouche de Jean-Pierre) 1996

دهان ژان-پییر فیلمی نیمه بلند (52 دقیقه ای) به کارگردانی لوسیل آجیالیلوویک (Lucile Hadzihalilovic )، همسر گاسپار نوئه، در سال 1996. این فیلم ماجرای دختری را روایت می کند که مادرست به خوردن قرص دست به خودکشی می زد و در بیمارستان بستری می شد و در حین این مدت با خاله و شوهر خاله اش زندگی می کند. حس و حال این فیلم به همراه سبک فیلمبرداری آن ما را یاد فیلم های آشغال گوشت (Carne) و تنها در برابر همه ی گاسپارن نوئه می اندازد. البته این موضوع جای تعجبی هم ندارد چرا که خود گاسپار نوئه مسئولیت سینماتوگرافی (فیلمبرداری) این فیلم را بر عهده داشته.

فیلم La Bouche de Jean-Pierre تنها فیلمی از لوسیل آجیالیلوک نیست که گاسپارن وئه در آن همکاری کرده و یا به طریقی با گسپار نوئه ارتباط پیدا می کند. فیلم های پسر های خوب کانندوم استفاده می کنند (Good Boys Use Conddoms) و معصومیت (Innocence) نیز از دیگر فیلم هایی هستند که تاثیر سینمای گاسپار نوئه را در آن ها می توان مشاهده کرد.

 

6- پسر های خوب کانندوم استفاده می کنند (Good Boys Use Conddoms) 1998

فیلم کوتاه پسر های خوب کانندوم استفاده می کنند اثر دیگری از لوسیل آجیالیلوویک، همسر گاسپار نوئه، است. او این فیلم را به سفارش وزارت بهداشت فرانسه برای مقابله با گسترش ایدز ساخت. در واقع در همین سال خود گاسپار نوئه نیز فیلم کوتاهی با هدفی مشابه به نام «لوااط» (Sodomite) ساخت. در حالی فیلم گاسپار نوئه بر روی رابطه ی جننسی مققعدی تمرکز داشت، فیلم لوسیل آجیالیلووک روی رابطه ی جننسی سه نفره تاکید می کرد.

دانستن این نکته جالب است که کاسپار نوئه وظیفه ی فیلمبرداری پسر های خوب کانندوم استفاده می کنند را بر عهده داشت. اما به نظر می رسد نقش گاسپار فراتر از صرفن فیلمبردار باشد، چراکه او ایده ها و تکنیک های شخصی خودش را نیز در این فیلم دخیل کرده است. تاثیر نوئه بر پسر های خوب به حدی ست که اگر بیننده ندادن که این فیلم توسط شخصی غیر از گاسپار نوئه کارگردانی شده به احتمال زیاد آن را با فیلمی اثر گاسپار نوئه اشتباه خواهد گرفت.

 

7- یادگاری (Memento) 2000

یادگاری کریستوفر نولان (Christopher Nolan) نیز همانند راننده تاکسی از فیلم های بسیار دیده شده ایست که به احتمال زیاد هر طرفدار گاسپار نوئه ای قبل از کشف فیلم های او آن را دیده، اما اهمیت و ارتباط تنگاتنگ این فیلم با بارگشت ناپذیر گاسپار نوئه باعث می شود تا لازم باشد این فیلم در فهرست فیلم های گاسپار نوئه ای ذکر کنیم.

فیلم Memento بیشترین تاثیر را روی فیلم بازگست ناپذیر گاسپار نوئه داشته. در ست همانند یادگاری که در آن وقعایت از آخر به اول در فواصل زمانی روایت می شوند فیلم بارگشت ناپذیر گاسپار نوئه نیز وقایع را از آخر به اول روایت می کند. از آنجا که یادگاری نولان 2 سال قبل از بازگشت ناپذیر نوئه اکران شده نمی توان تاثیر این فیلم حیرت انگیز بر سبم فیلم ساری نوئه را انکار کرد. اما استفاده ی نوئه از تکنیک فیلمسازی نولان فراتر از صرفن یک تقلید است، چرا که ماهیت خاص بازگشت ناپذیر روایت خاص از آخر به اول را می طلبید.

 

8- پایین را نگاه نکن (No mires para abajo) 2008

پایین را نگاه نکن فیلمی به کارگردانی الیسئو سوبیلا (Eliseo Subiela) کارگردان آرژانتینی در سال 2008 است. این فیلم که ماهیتی سورئال و اروتیک دارد ماجرای ملاقات دختر و پسری جوان را روایت می کند که دست به تجربه هایی فرا واقع گرایانه از طریق رابطه ی جننسی می زند. روایت یک داستان عاشقانه از بعد اروتیک آن عاملی ست که ما را به یاد فیلم عشق (Love) گاسپار نوئه می اندازد.

 

9- بردمن (Birdman) 2014

بردمن (مرد پرنده ای) فیلمی کدمی به کارگردانی آلخاندرو گ. اینیاریتو (Alejandro G. Iñárritu) کارگردان مکزیکی در سال 2014 است. ایم فیلم ماجرای بازگیری از رونق افتاده را روایت می کند که تلاش می کند نمایشی را به روی صحنه ببرد. این فیلم از لحاظ محتوا ارتباطی با آثار گاسپار نوئه ندارد، اما از لحاظ تکنیک بی شباهت به فیلم کلایمکس (Climax) نیست. بردمن طوری تدوین شده است که به نظر می رسد تمامن در بک برداشت فیلمبرداری شده باشد. همین موضوع درباره ی کلایمکس نیز صدق می کند.

 

10- مکتوب، عشق من: فصل اول (Mektoub, My Love: Canto Uno) 2017

مکتوب، عشق من: فصل اول (Mektoub, My Love: Canto Uno) فیلمی رمانتیک به کارگردانی عبدالطیف کشیش (Abdellatif Kechiche) کارگردان مراکشی-فرانسوی، در سال 2017 است. این فیلم ماجرای پسری به نام امین که دانشجوی پزشکی و عکاس است و برای گذراندن تعطیلات تابساتن به شهر زادگاهش در جنوب فرانسه آماده است را روایط می کند. امین عاشق دختری می شود که از قبل در رابطه ای عاطفی با دوست امین بوده است. درست همانند فیلم عشق گاسپار نوئه، مکتوب، عشق من نیز از بعدی اروتیک و جوانپسندانه به رابطه ی عاطفی امین و محبوبش می پردازد.

در سال 2019 بخش دوم این فیلم با عناون مکتوب، عشق من: میان-پرده (Mektoub, My Love: Intermezzo) ساخته شد، اما حتا بیشتر از بخش اول آن مورد انتقاد ناقدین سینمایی قرار گرفت. بسیاری این فیلم را بخاطر آنچه نگاه خیره ی مردانه (Male Gaze) قلمداد کرده بودند مورد نکوهش قرار دادند. شاید بخاطر همین موضوع باشد که این فیلم تا به امروز اکران عمومی پیدا نکرده است.

سینا قاسمی موسوی
سینا قاسمی موسوی
دانشجوی ارشد رشته ی سینما هستم و نویسنده ی محتوا و همچنین مدیر وبسایت سیناریوم.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

× سوال داری؟ بیا بچتیم!