معرفی نمایشنامه هملت و اقتباس های سینمایی آن

نمایشنامه‌ی هملت اثر ویلیام شکسپیر که حدود سال ۱۶۰۰ نوشته شد، یکی از تأثیرگذارترین تراژدی‌ها در ادبیات جهان است. این نمایش داستان شاهزاده هملتِ دانمارک را روایت می‌کند که دیدن روح پدرِ به قتل رسیده‌اش او را آزار می‌دهد. روح فاش می‌کند که عموی هملت، کلادیوس، او را کشته تا تاج و تخت او را غصب کرده و با مادر هملت، گرترود، ازدواج کند. هملت که میان وظیفه و تردید گرفتار شده، با پرسش‌هایی درباره‌ی انتقام، اخلاقیات، و ماهیت وجود درگیر می‌شود؛ پرسش‌هایی که معروف‌ترین نمونه‌ی آن در تک‌گویی «بودن یا نبودن» نمایان است. مضامینی چون خیانت، جنون، مرگ، و حقیقت، باعث شده این اثر قرن‌ها همچنان اجرا و مطالعه شود و جایگاهی ویژه در تئاتر جهان داشته باشد.

به دلیل جهان‌شمولی مضامین و غنای دراماتیک، هملت بارها برای پرده‌ی سینما اقتباس شده است؛ از روایت‌های وفادار به متن تا بازآفرینی‌های رادیکال. برخی از این موارد می‌کوشند فضای الیزابتی نمایش را حفظ کنند، در حالی‌ که برخی دیگر داستان را به روز کرده و با مخاطبان معاصر پیوند می‌زنند. هر اقتباس برداشت ویژه‌ای از کشمکش‌های روانی هملت ارائه می‌دهد؛ گاه بر بحران وجودی او تأکید می‌کند، گاه بر دام‌های سیاسی یا کشمکش‌های خانوادگی. کارگردانان و بازیگران در این اقتباس‌ها رویکردهای متفاوتی به کار می‌گیرند و یا بر عمق فلسفی اثر تمرکز دارند یا بر جنبه‌ی پرتعلیق و پرهیجان آن.

از اقتباس‌های سینمایی برجسته می‌توان به فیلم لارنس اولیویه در سال ۱۹۴۸ اشاره کرد که برنده‌ی چندین جایزه اسکار شد و به‌عنوان نقطه‌عطفی در سینمای شکسپیری شناخته می‌شود. نسخه‌ی فرانکو زفیرلی در ۱۹۹۰ با بازی مل گیبسون، این نمایش را برای مخاطبان عام‌تر قابل درک تر کرد؛ در حالی‌که نسخه‌ی ۱۹۹۶ کنت برانا با وفاداری کامل به متن و جلوه‌های بصری باشکوه، تفسیری جامع از این اثر ارائه داد. در سال ۲۰۰۰، مایکل آلمریدا داستان هملت را به نیویورک معاصر منتقل کرد و ایتن هاوک نقش هملت جوانی را ایفا کرد که درگیر دسیسه‌های شرکتی ست. هر کدام از این اقتباس‌ها نه‌تنها نبوغ بی‌زمان شکسپیر را بازتاب می‌دهند، بلکه روح زمانه‌ی خود را نیز منعکس می‌سازند و نشان می‌دهند که هملت همچنان الهام‌بخش بازآفرینی و گفت‌وگو در نسل‌های مختلف است.