راینر ورنر فاسبیندر

راینر ورنر فاسبیندر (Rainer Werner Fassbinder) کارگردان سینما و تئاتر، فیلمنامه/نمایشنامه نویس، و بازیگری آلمانی ست که بین سال های 1945 تا 1982 زندگی می کرد. او اگرچه تنها 37 سال عمر کرد اما هنرمند بسیار پرکاری بود. از آثار برجسته ی فاسبیندر می توان به «علی: ترس روح می خورند» (با غلط دستور زبانی عمدی) (Ali: Fear Eats the Soul)، «ازدواج ماریا براون» (The Marriage of Maria Braun)، «اشک های تلخ پترا فون کانت» (The Bitter Tears of Petra von Kant)، و «اشتیاق ورونیکا فوس» (Veronika Voss) اشاره کرد.

آغاز راینر

راینر در 31 می 1945 در شهر باد وریسهوفن در جنوب آلمان متولد شد. پدر او پزشک و مادرش مترجم بود. به خاطر جدا شدن والدینش وقتی او کودک بود و مشغله ی مادرش که سرپرست او بود، راینر اغلب تنها و ناچار بود مستقل زندگی کند؛ و این یکی از موضوعاتی ست که در بسیاری از فیلم های او بازنمود پیدا کردند. اما در همین سن کودکی بود که با سینما و ادبیات آشنا شد؛ به گفته ی خودش روزی حداقل 1 فیلم و گاهی تا 4 فیلم تماشا می کرد.

راینر فاسبیندر در نوجوانی با حمایت مادرش به تئاتر روی آورد. او اکثر نمایشنامه هایی که در این دوره کارگردانی می کرد را خودش می نوشت. او اولین فیلم بلندش «عشق سردتر از مرگ است» (Love Is Colder Than Death) را در سن 24 سالگی ساخت. فاسبیندر با همین فیلم در 19 امین دوره جشنواره فیلم برلین شرکت کرد؛ اگرچه با استقبال خوبی رو به رو نشد. اما «تاجر چهار فصل» (The Merchant of Four Seasons) را می توان نقطه ی عطفی در در کارنامه ی فاسبیندر دانست چرا که با این فیلم در کشور خودش به موفقیت تجاری دست پیدا کرد. نقطه ی عطف دیگری فیلم «علی: ترس روح می خورند» (Ali: Fear Eats the Soul) است چرا که فاسبیندر با این فیلم در سطح جهانی شناخته شد و جایزه ناقدان جهانی جشنواره فیلم کن را نسیب خود کرد.

سینمای فاسبیندر

فاسبیندر در طی کمتر از 2 دهه فعالیت حرفه ای بیش از 40 فیلم بلند، 24 نمایش، 3 فیلم کوتاه، و 2 سریال تلویزیونی ساخت. او در برخی از سال ها 4 فیلم بلند تولید می کرد! از ویژگی های کارگردانی او ساختن فیلم با حداقل بودجه و در کمترین زمان ممکن است. به طور مثال فاسبیندر فیلم علی را در تنها 15 روز فیلمبرداری کرد. از دیگر ویژگی های فیلمسازی او می توان به همکاری طولانی مدت و در چندین پروژه با بازیگران، استفاده از بازیگر غیر حرفه ای، و نقش آفرینی در فیلم های خودش اشاره کرد. از آنجایی که فاسبیندر خود همجنسگرا بود پرداختن به موضوع همجنسگرایی در بسیاری از آثار او مشاهده می شود. از دیگر موضوعات تکرار شونده در آثار او می توان از تنهایی و ترس از تنهایی، عشق، خیانت، و فراز و نشیب های روابط عاطفی نام برد.

فاسبیندر تحت تاثیر موج نوی فرانسه بود به طور ویژه به ژان-لوک گدار (Jean-Luc Godard) علاقه داشت. خود او نیز از کاتالیزگر های سینمای نوین آلمان به حساب می آید. راینر ورنر فاسبیندر در زمان حیات کوتاهش به جایگاه و اعتبار چشمگیری دست پیدا کرد؛ از جمله داوری 27 امین دوره جشنواره فیلم برلین، برنده شدن جایزه خرس طلایی جشنواره فیلم برلین، و جایزه ناقدان جهانی جشنواره فیلم کن. اما بعد از مرگ او در 10 ژوئن 1982 بود که بسیاری از فیلم های راینر ورنر فاسبیندر شاهکار قلمداد شدند و خود او جایگاهی اسطوره ای در سینمای هنری پیدا کرد.

فاسبیندر کارگردان مورد علاقه ی گاسپار نوئه (Gaspar Noe) کارگردان بزرگ فرانسوی-آرژانتینی ست که به گفته ی خودش در فیلمسازی او تاثیر مهمی ایفا کرده.